• Start en eerste teeltjaar
• Kerndriehoek vastgesteld voor het bedrijf: rentabiliteit – duurzaamheid – biodiversiteit
• Bouwplan: 1:3 aardappel, 1:3 wintertarwe, rest suikerbiet + ui (ca 4 ha)
• Bedrijf en bodem leren kennen

• Door het graven van profielkuilen is er geconstateerd dat de bodem een verdichte laag heeft. Onze grond is kwetsbaar, zeker in het voorjaar en najaar. Voor het voorjaar is geïnvesteerd in dubbellucht voor een trekker en andere machines voor grondbewerking. Voor het najaar is de koers om op tijd het land af te zijn, uiterlijk voor 1 november.
• Nieuw: akkerranden, dat zag je nog niet veel. We zijn gestart met een eigen mengsel inclusief zonnebloemen.

Doorgaan op de ingeslagen weg

• Strokenproef aardappel met compost en kalkmeststoffen.
  • Resultaat?
    • Een betere bewerkbaarheid (en dus minder tijd nodig om te oogsten)
    • Een hogere opbrengst.
  • Gevolg?
    • Integreren van het gebruik van gips, compost en vaste mest geïntegreerd in ons systeem.
  • Voordeel?
    • Sterk verminderd gebruik van kunstmest. De nutriënten fosfor en kalium worden alleen nog aangevoerd in de vorm van organische mest.
• Strokenproef suikerbiet gericht op aaltjes en resistente rassen in kader van KodA. Het doel was om aan te tonen dat resistente rassen tegen bietencystenaaltjes goede opbrengst halen bij lichte besmetting. De resultaten zijn getoond bij de regionale telersbijeenkomsten.

• Omschakeling naar conserverende akkerbouw (niet-kerende-grondbewerking).
  • Het bestaat uit 3 principes:
    • Minimaliseren van de (diepe) grondbewerking
    • Het zolang mogelijk bedekken van de bodem
    • Het hebben van gewasvariatie inclusief groenbemesters.
  • Aanleiding?
    • De opbrengsten zijn naar een goed niveau gegaan
    • De grond is fysisch/chemisch beter in balans
    • Het bodemleven ontwikkelt zich zichtbaar positief (o.a. regenwormen)

Doorgaan op de ingeslagen weg.

• Deelnemer SNL: het erf is versterkt met een wintervoedselveld (t/m 2016) van 0,3 ha. Hier wordt graan gezaaid, dat niet wordt geoogst en de winter blijft staan ten behoeve van vogels. Zeker in de tweede helft van de winter (februari) is dat waardevol gebleken, grote groepen grasmus en kneu zijn waargenomen.

Proef met tussengewassen: cruciaal voor het slagen van conserverende akkerbouw is de overgang van groenbemester (tussengewas) naar de teelt van productiegewassen. Om hier meer kennis over te krijgen en eigen ideeën te toetsen, is een uitgebreide blokkenproef aangelegd. De proef is bezocht door meer dan 50 personen.       

Proef met tussengewassen deel 2: een vervolg van 2012 maar met nieuwe vragen op gebied van eigen mengsels etc.

Proef met tussengewassen deel 3 nu samen met het Louis Bolk Instituut: opvolging in aardappelen. Hierbij is gekeken naar groei, ziekten, opbrengst en kwaliteit.

Proeven met mycorrhiza (schimmel) in uien en aardappelen. Hiermee willen we bekijken of de teelt sterker kan worden met de toevoeging van myco. De gedachte is dat de schimmel het wortelstelsel van de plant vergroot (in ruil voor energie) en zo effectiever is in wateropname en nutriëntenbenutting, zoals fosfaat.

Het gebruik van kunstmest is geminimaliseerd tot alleen bijsturen tijdens het seizoen of onder natte omstandigheden. Organische mest als waardevolle reststroom wordt ten volle ingezet. Hier lees je er meer over.

• We gaan omschakelen naar biologische landbouw: een volgende stap, de grond was er klaar voor. Het betekent best wel wat. Zo is er minder flexibiliteit in handelen (minder correctiemogelijkheden) en er komen meer mensen over de vloer (met name hulp bij wieden). Hier lees je meer.  
• Start samenwerking met vriend en melkveehouder Wim Vendrig. We zetten samen de stap naar biologische landbouw. We wisselen onder andere land, kennis en mest uit.
• Proef tussengewassen deel 4: diverse mengsels en solo zetten we in een grote blokkenproef. Hierna volgt een uitgebreide analyse op het bodemleven vanuit de Pilot Vanggewassen.
• Vervolg proeven met gebruik mycorrhiza in uien en aardappelen.

• Proef tussengewassen: opvolging van 2016 in suikerbieten door Master student WUR
• Deelnemer Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) (t/m 2022): de oorspronkelijke wintervoedselakker bij het erf is vervangen door wintervoedselvelden als onderdeel van het bouwplan. Dat past goed in het systeem van conserverende akkerbouw. Het nieuwe concept vogelakker, waarbij de basis bestaat uit luzerne met daarin stroken met natuurbraakstroken, is toegevoegd. De akkerranden zijn gebleven, maar worden in eigen beheer uitgevoerd, vanwege de gewenste flexibiliteit.

• Start van het telen van de eerste biologische gewassen: peterselie, spinazie en peen. Voor de teelt van peterselie is een samenwerking met Jan Knook aangegaan. We hebben van 2 bietenzaaimachines een ‘nieuwe’ precisiezaaimachine laten maken en een lichte trekker met schoffelwerktuig aangeschaft. Peterselie en spinazie was (heel) goed, peen viel tegen.
• Proef tussengewas 4: kleine banenproef om wat simpele testen te doen op de grond bij Vendrig.
• Planvorming versterking biodiversiteit erf en land: we hebben landschapsarchitect Erwin Zwaan gevraagd om met ons mee te denken over de inpassing van nieuwe ideeën en de vormgeving ervan.

We krijgen er nieuwe gewassen bij: suikermais, pompoen. De bemesting bij biologisch landbouw vraagt een andere aanpak, omdat het gebruik van kunstmest niet meer mogelijk is. De nutriënten in de organische mest komen trager vrij. Een actief bodemleven en voldoende vocht zijn belangrijke factoren voor beschikbaarheid. Het model NDICEA is heel waardevol als ondersteuning voor beslissingen. Op basis van NDICEA is besloten om zowel de suikermais als de pompoen niet te bemesten, beiden zijn stikstofbehoeftig. En dat heeft goed uitgepakt! Een leuke waarneming was dat de akkerranden zorgden voor veel hommels, die ook hielpen bij de bestuiving van de pompoen.

Alweer een nieuw gewas: stamslabonen. Dat is een vlinderbloemige, die stikstof uit de lucht bindt. Mooie bijkomstigheid!

• Nieuw gewas: erwten, blauwmaanzaad. Ook de erwt kan stikstof uit de lucht binden en kan als voedselbron dienen voor diverse insecten, die op hun beurt voedsel zijn voor akkervogels. Blauwmaanzaad is een prachtig bloeiend gewas. Echter de prijs in relatie tot inspanningen op het land resulteert voorlopig in een eenmalige teelt.
• De uitvoering van het plan Versterking biodiversiteit was verbonden aan de vernieuwing van het kavelpad. Door de weersomstandigheden was dit 1 jaar later dan gepland: er zijn 2 poelen aangelegd, een kleine hoogstamboomgaard, een vogelbosje en de siertuin is volledig vernieuwd met inheemse soorten en haag, als ‘beschermende’ schil om het huis.
• Deelname aan project aangepast slootkantbeheer voor meer biodiversiteit (t/m 2022, daarna ANLb). Het maaisel van het talud wordt afgevoerd om te composteren. Tevens wordt gefaseerd gemaaid met het idee dat er steeds iets bloeiends staat. Het doel is de kruidenrijkdom in de taluds te versterken.
• In de zomer hebben we 2 Tamworth varkens verwelkomd. Het zijn echte buitenvarkens, die achter de schuur in een deel van de singel met een eigen poel vertoeven. Ze hebben beiden biggen gekregen.

• Demeter Certificaat: biologisch dynamisch. Dit certificaat betekent een verdere beperking in gebruik van mest- en hulpstoffen. Anderzijds is de holistische benadering verrijkend, het gaat over de samenhang tussen aarde, plant, dier, mens en omniversum.
• Nieuw gewas: haver
• Het onkruid bleek dit jaar grote impact te hebben op de bedrijfsvoering. Een deel van de uien en peterselie zijn vernietigd. Inzet van arbeid zou niet leuk en niet lonend zijn. In een systeem van conserverende akkerbouw hebben soorten die het hele jaar groeien, bloeien en zaaien meer kans om te floreren, omdat de zaadbank bovenin blijft. Dat vraagt dus om een andere aanpak. De cyclus moet doorbroken worden, dus het standaard ‘winter over’ laten staan kan niet standaard meer. Zodra er voldoende vorst is, wordt per perceel bekeken of een grondbewerking nodig is om de cyclus te doorbreken. Een andere route is onderdrukking door de groenbemester.

• Nieuw gewas: verse soja (Edamame), bruine mosterd. De verse soja was voor Udea, de uiteindelijke afnemer in het label Luna e Terra, een nieuw product. We zijn trots dat ons product de publieksprijs heeft gewonnen als ‘bioproduct van het jaar’. 
• Opnieuw teelt van peterselie, nadat VNK de teelt bio is gestopt. Nu direct voor Verstegen, met medewerking van VNK. Mooie verkenning in het verkorten van de keten.
• Deelnemer PPS Agroforestry. Het doel hiervan is vooral gericht op het verdienmodel. Dit is een landelijk project, waar ruim 10 bedrijven aan mee doen.

• Nieuw gewas: eigen pootgoed. De aanleiding is het matige pootgoed in 2023. Het past bij Demeter om eigen uitgangsmateriaal te telen. Hiervoor gaan we samenwerking aan met onze buren.
• Aanleg proeftuin Agroforestry